Prydau Traddodiadol Cymreig

Fel un o’r gwestai hynaf yn Eryri, rydym yn falch iawn o’n treftadaeth Gymreig. Nid yn unig yw Cymru yn le prydferth i fyw a ymweld, mae hefyd wedi bod yn gartref I rhai prydau traddodiadol blasus. Dyma bum pryd sydd wedi sefyll prawf amser ac yn dal i fod yn boblogaidd yng Nghymru heddiw.

Bara Brith

Mae Bara Brith yn cyfieithu yn syml I ‘mottled bread’ ond ty allan I gymru mae yn cael ai galw yn ‘speckled bread’. Yn Ne Cymru, mae Bara Brith cael ei adnabod fel ‘teisen dorth’, y mae hyn yn cael ei cyfieuthu fel ‘cake loaf’.

Y Mae y dorth ffrwythau draddodiadol yma fel arfer yn llawn o ffrwythau sych, megis cyrens, llugaeron a croen oren, yn aml gyda dogn hael o sbeis i rhoi blas ychwanegol.

Mae Prydeinwyr yn cael ei adnabod am eu hoffter o de a chacennau, a mae’r Cymry ddim yn eithriad i hyn. Mae’r cacen clasur Cymreig blasus yn cael ei dorri fel arfer mewn sleisys, gyda menyn gyda phaned o de.

Mae yn cael ei gwneud yn ffres yn y poptai Cymraeg (ac efallai y bydd dal yn gynnes – blasus!), y mae’r rhan fwyaf o’r archfarchnadoedd lleol hefyd yn gwerthu amrywiaeth o fara brith.

Os ydych yn bwriadu gwneud bara brith eich hunain, y tric I’r torth ora yw i socian y ffrwythau sych y noson cyn i chi ei bobi.

Cacennau Cymreig

Mae cacennau cymreig yn cacen traddodiadol arall Cymreig. Fel bara brith, mae Cacennau Cymreig wedi bod yn ffefryn cadarn ers y 19eg ganrif yng Nghymru pan ddaw i amser ddewis trin I te.

Mi roedd Cacennau Cymreig traddodiadol yn cael eu gwneud gyda lard; Ond, nid yw y cynhwysyn hwn yn cael ei ddefnyddio mewn sawl ardal dros y blynyddoedd dwytha. Y dyddiau hyn, mae Cacennau Cymreig yn cynnwys cynhwysion arferol cacen y byddech yn disgwyl (wy, siwgr, menyn), ond yn ei fod yn cael ei gwneud gyda blawd plaen yn hytrach na hunan-godi.

Mae’r cacennau briwsionllyd blasus cynnwys chyrens a sbeis cymysg, gan roi lleithder a blas hychwanegu atynt.

Yn ddiddorol, mae hyd yn oed math arbennig o gacen Gymreig sy’n deillio o Ogledd Cymru. Yr enw ar y cacenni yma yw ‘Mynydd Cymreig’ sy’n cyfateb i ‘Welsh Mountain’.

Mae’r cacennau yma yn amrywio o’r rysáit traddodiadol gan eu bod yn cael eu gwneud gyda powdr pobi ychwanegol (ar gyfer uchder ychwanegol) ac yn cael ei gorchuddio mewn siwgr eisin. Mae’r siwgr eisin yn symboleiddio phen-eira copaon y mynyddoedd ym Mharc Cenedlaethol Eryri.

Cawl

Yn aml cael ai gydnabod fel dysgl cenedlaethol Cymru, mae’r cawl yn bryd gyda ryseitiau sy’n dyddio mor bell yn ôl â’r 14eg ganrif. Yn fwy diweddar, mae y gair hwn yn cyfeirio at unrhyw fath o ‘soup’ neu potesau yng Nghymru; Fodd bynnag, mi roedd cawl yn gael eu gwneud gyda rhestr benodol o gynhwysion.

Roedd cawl traddodiadol yn cael ei wneud gyda chig hallt (yn aml cig moch neu gig eidion), moron, erfin a llysiau eraill a oedd ar gael ar y pryd. Y dyddiau hyn, mae llawer o brydau cawl yn cael eu gwneud gyda chennin, cig oen a thatws.

Mae gan Ogledd Cymru ei amrywiad ei hun o gawl, sy’n cael ei adnabod fel ‘lobsgóws’. Mae hyn yn wahanol i’r rysáit draddodiadol oherwydd ei fod yn defnyddio darnau llai o gig a llysiau, ac y potas yn cael ei adael heb ei tewhau.

Mi ddaeth Lobsgows yn boblogaidd yn ystod y 1700au, yn enwedig ar fwrdd llongau lle gallai’r cig cael ei adael yn hallt am gyfnod hir o amser.

‘Cennin Cawl’ yw’r fersiwn heb cig y cawl traddodiadol, yn hytrach mae yn defnyddio cennin a stoc llysiau i ddod a blas y stiw allan.

Welsh Rarebit

Caws pob Cymraeg, neu gwningen Cymreig fel y gelwir hefyd, mar yn saig poblogaidd iawn sy’n dal i weini ledled Cymru heddiw. Mae’n bendant yn fwy na ‘caws ar dost’ syml, er ei fod yn edrych yn eithaf tebyg.

Mae caws pob Cymreig yn cynnwys bara wedi’i dostio neu ffrio, gyda chaws wedi toddi, sydd wedi cael ei gymysgu fel arfer gyda menyn, cwrw a mwstard, ond gall y cyfuniad hwn yn amrywio yn dibynnu ar wahanol ddewisiadau.

Am flas ychwanegol, mae hefyd yn argymhellir i ychwanegu perlysiau, tomatos a phupur ar eich bara wedi’i dostio cyn ychwanegu’r gymysgedd cawslyd blasus ar ben y cyfan.

Mae Caws pob Cymreig yn bryd sy’n hawdd ei addasu at eich chwaeth bersonol. Rhowch gynnig ar ddefnyddio amrywiaeth o gawsiau a cwrw bob tro y byddwch yn ei wneud yn nes i chi ddod o hyd i’ch hoff cyfuniad.

Selsig Morgannwg

Peidiwch â chael eich twyllo gan yr enw ar y bwyd traddodiadol Cymreig yma, nid iw y selsig Morgannwg yn selsig nodweddiadol o gwbl. I ddechrau, ni yw y selsig hyn yn cynnwys unrhyw gig, ac yn hytrach yn cael ei wneud gyda chyfuniad o gaws, cennin a briwsion bara.

Yn y saesneg mae yn cael ei enwi fel ‘Glamorgan Sausage’, mae’r selsig heb gig wedi cael ei fwynhau gan lawer yng Nghymru am dros 150 o flynyddoedd. Pan cafodd y selsig yma ei tarddu yn gyntaf, yr oeddent yn cynnwys rhywfaint o borc, ond, anaml iawn y mae hyn i’w gael yn y selsig heddiw.

Oherwydd y bron diflaniad y brid gwartheg Morgannwg, mae’r selsig hyn bellach fel arfer yn cael eu gwneud gyda chaws Caerffili, er bod caws cheddar wedi bod yn cael ei ddefnyddio fel dewis arall.